• کاربری اثر :

موزه و بدنه شهری مسجد جامع عتیق اردبیل

لبه یا به عبارتی بدنه شهری طراحی شده در سال 1390 ، در اصل سازه نگهبانی هست برای جلوگیری از رانش تپه تاریخی یا بستر مسجد جامع و نما سازی بدنه متروکه محوطه معبر ، که در موازات این حفاظت در حوزه معماری کنترل و طراحی پروژه را به دست گرفتیم تا کار جدید و دو منظوره ای طراحی نماییم . این بدنه در واقع ساماندهی دیوار سازه نگهبان و محوطه مسجد جامع در مجاورت خیابان سیمتری بوده و پروسه ای مجزا از موضوع مرمت بنای جمعه مسجد می باشد. ( در واقع فقط موضوع برخورد در لبه شهری به عنوان ساماندهی بدنه معبر و موزه مد نظر می باشد )

در این میان به این پرداخته شد که گالری در لبه ی شهری جهت معرفی تاریخ و آثار سایت به عموم مردم طراحی شود که در ابتدا با مخالفت های شدید مسئولین(به دلیل عدم حفاظت) روبرو  شد و نهایتا با دلایل توجیهی متقاعد به اجرای آن شدند. این اثر تبدیل به یکی از شاخصه های معماری بافت تاریخی اردبیل و برای اولین بار در ایران طراحی و اجرا شده است. گذری که حکما ، اهمیت آثار خود را در مسیر برای عموم ارائه خواهد نمود.

  • سازه و تاسیسات بنا : ماسونری

سازه نگهبان اجرا شده به صورت بنایی بوده و از سنگهای مورق مناطق اطراف ( نمین ، خلخال )استفاده شده است. پشت این ساختار جدید دیوار سنگی مالون به عنوان سازه نگهبان اصلی اجرا شده و در پایین دارای ضخامت 1.20 متر و در بالا 50 سانت می باشد که در راستای تقویت این بدنه تصمیم گرفته شد نماسازی هم از مصالح سنگین در راستای تقویت سازه نگهبان اجرا شود .

تاسیسات این بخش مربوط به لوله گذاریهای برق و تاسیسات امنیتی ویترینها و نورپردازیها انجام گرفت و یکسری لوله های آب باران جهت انتقال آبهای سطحی تپه به کانیوو در نظر گرفته شد.

  • سطوح زیربنا و زمین پروژه :

طول بدنه پروژه حدود صد متر و مساحت محوطه مقابل ( پیاده رو ) حدود 700 متر می باشد. کلیه سطوح کف و دیوار سنگی اجرا شده است .

  • ایده طراحی :

ایده طرح بر گرفته از برج و بارو های شهر های کوهستانی و برخوردی ساده و مینیمال در طراحی می باشد . به گونه ای که اثر ارزشمند مسجد جامع را تحت الشعاع قرار ندهد. و دیگری استفاده از دانه بندیهای سنگی سازنده ساختار ، مشابه آجرهای فرسوده بافت بدنه آجری جمعه مسجد سخن از کهنگی و قدمت را مبین میسازد .

  • نو آوری و مزایای پروژه و مهمترین ارزشهای بنای موجود :

1- دارای عملکرد سه گانه شامل : سازه نگهبان تپه ی تاریخی ، بدنه شهری و گالری شهری.

2- استفاده از مصالح سنگی بومی و همرنگ با محیط اثر تاریخی با توجه به سادگی آجرهای فرسوده بنا. این سنگ ها در نما به دو صورت افقی و ایستاده استفاده شده اند و هماهنگی مطلوبی با محوطه برقرار کرده است. (بر اساس ظوابط میراث فرهنگی).

3- ایجاد قاب بندی و نخیر و نهاز در نما . استفاده از قاببندی باکس های گالری با مصالح جدید ، جهت ایجاد تضاد در متریال طبیعی و معاصر.

4- الگو برداری از معماری کهن ایران (نمادی از استحکامات و برج و باروهای شهرهای مناطق کوهستانی) – عدم حضور جزییات خاص با توجه به سادگی در کالبد و بافت آجر های مسجد جامع عتیق ( بافت متلاشی و فرسوده آجری نما )

5- اهمیت به پایداری محیطی و اجتماعی در طرح

6- طراحی مینیمال ، سادگی برخورد به لحاظ فرمال و متریال.

7- ویترین های ساده با قاب بندی سنگی (نمادی از ورودی های متعدد بدنه مسجد جامع که هر کدام  دریچه ای به تاریخ دیرین این بنا و تپه تاریخی می باشد.).

8- توجه به مقیاس انسانی ویترین ها و عظمت گرایی در مقیاس شهری دیواره ها.

9- اهمیت به دید شب و نورپردازی.

  • سال شروع و خاتمه طرح :

در سال 1390 شروع و در سال 91 خاتمه یافت .

  • وضعیت بنا قبل از باز سازی :

قبل از اجرای طرح حاضر بنا به صورت دیوار بلند سنگی ( سنگ مالون ) ساده و در جاههایی خاکریز بود .پیاده رو غیر قابل استفاده بوده و مردم رغبتی به گذر از این محدوده به دلیل خلوتی و نا امنی نداشتند که در نهایت موجب پدیدار شدن مباحث رفتاری نامناسبی در حریم شده بود.